Grootste Maffia’s ter Wereld

De macht van criminele organisaties ligt grotendeels in hun onzichtbaarheid. Daarom is het vaak moeilijk om in te schatten hoe zij werken of wat hun impact is. Hieronder vind je desalniettemin een indicatie: een lijst van de tien machtigste ‘maffia’s’ ter wereld, van tien machtige misdaadorganisaties, die zich internationaal laten gelden.

10. Yardie (Jamaica)

De term ‘Yardie’ (of ‘Yawdie’) is afkomstig uit het Jamaicaanse slang. Het woord duidt hier de bewoners aan van de zogenaamde ‘Government Yards’, een project voor sociale huisvesting in Trenchtown, een buurt in West-Kingston. Het project werd opgestart naar aanleiding van de vernielingen aangericht door Orkaan Charlie (1951). Trenchtown werd echter al snel een broedplaats voor armoede, misdaad en bendegeweld. De term Yardie’ werd een stigma, dat ook meereist met Caribische arbeidsimmigranten naar Canada, Amerika of het Verenigd Koninkrijk.
Yardie gangs (de ‘Jamaican Posses’) zijn berucht voor hun betrokkenheid bij wapenmisdaad en illegale drugshandel – met name marihuana en crack. Door de grote (politieke) verdeeldheid tussen Yardie gangs is het moeilijk Yardie-misdaad als ‘georganiseerde misdaad’ te beschouwen. Er zit immers weinig structuur in de bendes zelf en nog minder tussen de bendes op zich, die slechts af en toe los samenwerken. Ook ondernamen Yardies tot nog toe geen poging om hun illegale praktijken gezamenlijk uit te bouwen. De grootste tegenstelling binnen de Yardies is die tussen de ‘progressieve’, Amerikaaans gezinde ‘Showers’ en de nationalistische, Cubaans gezinde ‘Spranglers’.

9. Mexicaanse Maffia

In tegenstelling tot wat de naam laat vermoeden is de ‘Mafia Mexicana’ of ‘La Eme’ (‘De M’) niet afkomstig uit Mexico, maar wel uit de Amerikaanse gevangeniswereld. Zogenaamde ‘Sureños’ gebruiken het nummer ’13’ om hun affiliatie aan te duiden: MS-13, Florencia 13, et cetera. Binnen het Californische gevangenissysteem is La Eme de machtigste misdaadfamilie va het moment. Ze zou tussen de 155 en de 300 ‘officiële’ leden tellen en een kleine duizend soldaten, die het veldwerk verrichten in de hoop ooit lid te worden.
De Mexicaanse maffia ontstaat in 1957 door de samenwerking tussen dertien Spaanse straatbendeleden uit verschillende buurten in Los Angeles. Indertijd zaten zij alle dertien gevangen in de ‘Deuel Vocational Institution’, een Californische jeugdgevangenis. Zij besloten er zichzelf te verenigen om zich zo beter te kunnen verdedigen tegen rivaliserende gevangenisbendes en – als gevolg daarvan – ook controle te houden over het zwarte gevangeniscircuit. De stichter van La Eme is Luis Flores (‘Huero Buff’). Bij hun intrede in het gevangenissysteem slaagde hij erin de dertien rivalen te laten samenwerken, iets wat onmogelijk werd geacht in het agressieve, Spaanse bendeklimaat van de jaren 1950 en 1960.

8. Servische Maffia

De Servische maffia is voornamelijk actief in de (sigaretten-)smokkel, de drugshandel, de wapenhandel, afpersing en illegale gok-circuits. De organisatie is samengesteld uit verschillende, grote, georganiseerde groepen, die elk hun breder netwerk hebben doorheen Europa, tot in de Verenigde Staten. De Servische organisatie verschilt van anderen door zijn horizontale structuur. Die houdt in dat alle leden van de organisatie haast in rechtstreeks contact staan. ‘Hoger’ gerangschikte elementen worden daarbij niet noodzakelijk gecoördineerd door een ‘baas’ of leider.
De ‘doorbraak’ van de Servische maffia heeft wortels in het Joegoslavisch conflict van 1991, wanneer er etnische oorlogen uitbraken in Bosnië-Herzegovina en Kroatië. Terwijl Serviërs, Bosniërs en Kroaten daar voor territorium vochten, werden internationale sancties opgelegd aan Servië. De republiek raakte economisch geïsoleerd. Deze economische ramp inspireerde de onderbetaalde, Servische militairen en jeugd om hun leven aan de lucratievere misdaad te wijden. Op hun beurt penetreerde criminele elementen, zoals de Legija, ook de staatsapparaten – niet in het minst de veiligheidsdiensten.

7. Colombiaanse Kartels

Tot 2011 was Columbia ’s werelds grootste cocaïne-producent. In 2012 bracht een stevige anti-narcotica strategie daar echter verandering in. Vandaag laat Columbia alvast Peru en Bolivië voorgaan. De tijd van de grote kartels – Cali, Medellin, North Coast, Norte del Valle, AUC – lijkt voorbij. En ook modernere kartels zoals ELN, FARC en EPL werden door de recente acties uit 2012 sterk verzwakt of (deels) gedemobiliseerd.
Als een gevolg daarvan is het Colombiaanse misdaadlandschap nu zeer versplinterd en moeilijk controleerbaar. Desalniettemin geeft deze situatie ook aanleiding tot een vorm van hergroepering. Zo werkt het oude UAC-netwerk vandaag bijvoorbeeld door in de zogenaamde ‘Bandas Criminales’ (BACRIM). Het zijn neo-paramilitaire, criminele groepen, die zich structureren als gangs. Ondertussen zouden zij zo’n 40% tot zelfs 50% van de Columbiaanse cocaïne-export in handen hebben. Volgens de nationale politie telden deze gangs in 2010 zo’n 3,749 leden en zo’n 6,000 gewapende krachten. Voorname groepen zijn: ‘The Black Eagles’, ‘Los Rastrojos’, ‘Los Urabeños’, ‘Los Paisas’, ‘Los Machos’, ‘Renacer’, ‘Los Gaitanistas’, ‘Nueva Generación’, ‘Bloque Meta’, ‘Libertadores del Vichada’, ‘ERPAC’ en ‘The Office of Envigado’.

6. Albanese Maffia

‘Mafia Shqiptare’ is de Albanese term voor de criminele organisaties gebaseerd in Albanië of samengesteld door etnische Albanezen. De Albanese maffia is actief in Albanië, de Verenigde Staten en de Europese Unie. Daar participeert de organisatie in een uiterst gediversifieerd gamma van misdaden waaronder drugshandel, mensenhandel en wapenhandel. Het is net die diversificatie en de complexiteit van de opgezette criminele scenario’s die de Albanezen onderscheid van andere misdaadsyndicaten. Zij laten tegelijk vermoeden dat de Albanese maffia intrinsiek tot de meest vermogende ter wereld behoort. In Albanië alleen al zijn er zoveel als vijftien families nodig om de organisatie te controleren.
Maar ook internationaal gezien is de Albanese maffia één van de voornaamste criminele factoren van het moment. De organisatie combineert hiervoor een aantal traditionele karakteristieken met modernere, innovatieve elementen. Zo is er tegelijk een rigide clan-structuur (met een strikte interne discipline en zwijgplicht), die doet denken aan de Italiaanse misdaadfamilies; maar ook trans-nationaliteit, commercialisering en crimineel dienstbetoon. Het eerste zorgt ervoor dat de Albanese maffia extreem moeilijk te penetreren is, intern betrouwbaar en extern solide. Het tweede maakte het mogelijk voor de organisatie om optimaal te profiteren van de globalisering via verankering in de lokale, criminele structuren buiten het moederland. Dit heeft immers een enorm, internationaal logistiek netwerk gecreëerd.

5. Israëlische Maffia

Voor zover men weet zijn er zestien grote misdaadfamilies werkzaam in en vanuit Israël. Vijf daarvan zijn nationaal actief, elf kleinere organisaties zoeken hun brood ook internationaal. Hieronder zouden zich onder andere zes joodse en drie Arabische misdaadfamilies bevinden. De grote syndicaten betreffen de families Abergil, Abutbul, Alperon, Dumrani, Shirazi, Amir Molnar en Zeev Rosenstein. Zij hebben een brede interesse: casino’s, gokken, autodiefstal, autosmokkel, prostitutie, drugshandel, mensenhandel, witwas-praktijken, afpersing, woekerleningen, wapenhandel, heling en diamantsmokkel.
Uniek aan de Israëlische maffia is hun grote verscheidenheid qua samenstelling. Families hebben naast de joodse veelal immers ook een tweede nationaliteit: joods Russisch, joods Georgisch, joods Marokkaans. Er zijn Palestijnse families, ex-Sovjet families, en zo verder enzovoort. Een goed voorbeeld van hoe groepen in werking treden is het ontstaan van deze laatste maffia, de ex-Sovjet maffia, in 1989. Toen was er namelijk een massale instroom van Russische joden naar Israël. Aangezien het Israëlitische financieel systeem gericht is op en zelfs ontwikkeld werd voor de aanmoediging van immigrerende joden (het zogenaamde ‘aliyah’, het ‘naar Israël gaan’ na de diaspora), kreeg de Russische maffia het beloofde land al snel in het vizier als witwas-paradijs. Deze interesse nam alleen nog toe aangezien de Israëlitische wetgeving geen echte wetten kent om het witwassen van illegaal verkregen geld effectief te bestrijden.

4. Yakuza (Japan)

‘Yakuza’ of ‘gokudo’ zijn leden van transnationale misdaadsyndicaten (‘boryokudan’, geweldgroepen) met origine in Japan. Zij staan bekend voor hun strikte (‘ridderlijke’) gedragscodes en hun extreem georganiseerde manier van werken. De Yakuza hebben een ferme greep op de Japanse media en zouden een interne structuur van meer dan 103.000 leden hebben. Die structuur is gebaseerd op de traditionele, Japanse ‘oyabun-kobun’ hiërarchie. Hij houdt in dat elk pleegkind (kobun) in alliantie met zijn pleegouder (oyabun) moet opereren. De relatie werd later ook aangevuld met de code van ‘jingi’ (‘rechtvaardigheid en plicht’). Hierin worden loyauteit en respect als een manier van leven beschreven. De oyabun-kobun relatie wordt geformaliseerd door het delen van sake uit hetzelfde glas (‘sakazuki’), zoals ook gebeurt tijdens de huwelijksfeesten van de Shinto.
Yakuza hebben een zeer complexe, hiërarchische structuur. Elk syndicaat heeft een algemene baas, de ‘kumicho’, die wordt bijgestaan door verschillende, oudere adviseurs (‘saiko komon’) en chefs per hoofdkwartier (‘so-honbucho’). Onder deze leidende ‘raad’ bevinden zich de ‘wakagashira’, die aanvoering geven aan alle gangs in een bepaalde regio. Deze gangs worden op zich geleid door een ‘fuku-honbucho’ en nog eens apart gegroepeerd in kleinere regio’s, aangevoerd door lokale leiders, de ‘shateigashira’.

3. Triads (China)

Het wordt aangenomen dat de term ‘triad’ werd gecreëerd door de Britse autoriteiten in het koloniale Hong Kong. De Triads hebben immers een ruime traditie in de Chinese onderwereld, zeker in tijden van repressie van het Chinese volk. In hun revolutionaire strijd gebruikten deze (vele) splintergroepen al vroeg en vaak triangulaire beeldentaal. Vandaag duidt ‘Triad’ de vele takken aan van de ‘Chinese maffia’, een transnationale misdaadorganisatie met wortels in Hong Kong, Macau en Taiwan; maar ook in landen met een significante Chinese bevolkingsgroep zoals de Filippijnen of Indonesië, Australië of USA.
Triads laten zich voornamelijk in met afpersing, witwas-praktijken, smokkel en prostitutie. Voor wat het smokkelaspect betreft zijn zij vooral bekend vanwege hun grote handel in ‘namaak’: van muziek, video’s en software; maar ook van kleren, horloges en geld. In recente jaren viel ook een toename van sociale fraude op, via het misbruik van gezondheidszorgsystemen.
De traditionele triads structuur maakt gebruik van een numerieke code om rangen en posities aan te duiden. De gebruikte getallen zijn geïnspireerd op de ‘I Ching’ (een Chinese numerologie). Het hoogste getal is ‘489’, dat verwijst naar de ‘Berg’, de ‘Drakenmeester’ of het ‘Drakenhoofd’. Zijn rechterhand is nummer ‘438’, de ‘Hulp van de Bergmeester’. Een gewone soldaat krijgt nummer ’49’. De laagste rangen in de structuur, de ‘Blauwe Lantaarns’, zijn vergelijkbaar meet maffia-associés en krijgen geen nummer.

2. Russische Maffia

De Russische maffia stamt uit de tijd van het Russische Keizerrijk (de jaren 1700). Hij komt voort uit Robin Hood-achtige dievenbenden die stalen van de rijke overheden ter voorziening van de uitgebuite boeren. Vandaag zijn er zoveel als zesduizend verschillende maffiagroepen, waarvan er meer dan tweehonderd globaal actief zijn. Het bestaan van de groepen zelf, en dan met name de graad waarin zij georganiseerd zijn, is echter voer voor debat. Sommigen ontkennen deze algemene structuur totaal, anderen speken van een haast militaire operatie.
Vermoedelijk geldt het tweede, zeker sinds de doorgedreven internationalisering die de Russische maffia sinds de val van de Sovjetunie systematisch heeft doorgevoerd. De structuur van de Russische maffia is echter veel losser en minder doorzichtig dan die van, bijvoorbeeld, de Italiaanse maffia of een leger, zeker naarmate de groepen verder en verder van hun thuisland verwijderd geraken. Net zoals de Italiaanse maffia is er echter ook een ‘Pakhan’ of ‘peetvader’ (‘Krestnii Otets’), die de boel controleert voor maximaal vier verschillende ‘cellen’. Hij werkt daarvoor via een ‘Brigadier’. Twee spionnen (‘Sovietnik’ en ‘Obshchak’, ondersteuning en veiligheid) controleren de brigadier. Zij zijn respectievelijk de rechterhand en de boekhouder van de Pakhan.

1. Cosa Nostra

Dit is de enige echte ‘maffia’, in de puurste zin van het woord. De term ‘maffia’ is immers ontstaan op Sicilië en duidt in de meest strikte zin enkel die Siciliaanse families aan die zich verenigd hebben in de ‘Cosa Nostra’ (‘Onze Zaak’, ‘Onze Belangen’). Cosa Nostra is de eerste, bekende ‘losse associatie’ van verschillende criminele groepen met gelijklopende belangen, soortgelijke structuren en een verbindende gedragscode (gebaseerd op eer en trouw). Hun basisactiviteit en de eerste reden voor hun groei was beschermingsafpersing.
Als structuur is de Cosa Nostra opgebouwd uit verschillende ‘families’, ‘clans’ of ‘cosca’. Elk van deze families claimt – op Sicilië – een welbepaald territorium. Meestal is dit een stad, een dorp of een buurt (‘borgata’) in een grotere stad. Leden van de familie zijn ‘mannen van eer’ of, in de volksmond ‘mafiosi’. De clan wordt daarbij geleid door de ‘capo’ of de ‘baas’ van de familie. Hij heeft een raadsman (‘consigliere’) en een onderbaas die op zijn beurt weer verschillende regiment-kapiteins (‘caporegime’) onder zich heeft. Deze kapiteins sturen ‘soldaten’ aan die ‘associés’ (niet-leden) aansturen.